خودمراقبتی یا Self_Care به معنای مراقبت از جسم و ذهن خود است. خودمراقبتی یعنی هر کاری که میتوانید برای حفظ و افزایش سلامتی و شادی خود انجام دهید. اگر اول از همه از خودتان مراقبت نکنید، نمیتوانید در مراقبت از دیگران موفق باشید
خودمراقبتی یا Self_Care به معنای مراقبت از جسم و ذهن خود است. خودمراقبتی یعنی هر کاری که میتوانید برای حفظ و افزایش سلامتی و شادی خود انجام دهید. اگر اول از همه از خودتان مراقبت نکنید، نمیتوانید در مراقبت از دیگران موفق باشید. عادتهای خودمراقبتی شامل تمام عادتهایی میشوند که به شما حس خوبی میدهند و باعث میشوند احساس کنید انسان ویژهای هستید. خودمراقبتی جسم و روح شما را تغذیه میکند، شادیتان را افزایش میدهد و کیفیت زندگیتان را بهبود میبخشد. با خودمراقبتی به خود یادآوری میکنید که مثل همهی انسانهای دیگر اهمیت دارید و باید به فکر خودتان باشید. در مقالهای که امروز در دیجیکالا مگ برایتان تهیه کردهایم، تصمیم داریم ۳۰ فعالیت ساده برای مراقبت از خود را معرفی کنیم که به بهبود سلامت جسمی و ذهنی کمک میکنند. تا پایان مقاله با ما همراه باشید.
روشهایی برای مراقبت از خود
بعضی از تمرینهای زیر را میتوانید هر روز انجام دهید. بعضی دیگر وقت و انرژی خیلی کمی از شما میگیرند. بیشتر تمرینهای زیر را میتوانید در کمتر از ۵ دقیقه انجام دهید. حتما عادتهای زیر را در خود تقویت کنید.
۱. نفس بکشید
نفس عمیق کشیدن از طریق انتقال اکسیژن به عضلات و مغز جریان خون را افزایش میدهد. بالا رفتن سطح اکسیژن باعث افزایش سلامتی عضلات، اندام و بافتهای بدن میشود. سعی کنید بیشتر از قبل نفس عمیق بکشید. همچنین میتوانید تمرینات تنفسی را برای ریلکس کردن و کاهش استرس انجام دهید. همین الان که مشغول خواندن این مقاله هستید، یک نفس عمیق بکشید و با این کار این عادت خودمراقبتی را در خود تقویت کنید.
۲. خوب غذا بخورید
هیچوقت به خاطر اینکه سرتان شلوغ است یا حوصله ندارید، از غذا خوردن غفلت نکنید. بدن مانند یک ماشین بوده و غذا مثل سوخت آن است. آنچه میخورید، بهطور مستقیم روی سلامت جسم و ذهن شما اثر میگذارد. برای افزایش انرژی و قدرت مغز خود منابع اسیدهای چرب امگا ۳ را مصرف کنید. روی خوردن مواد غذایی سالم، مغذی و سبوسدار تمرکز کرده و از مصرف مواد غذایی فرآوری شده و قند تصفیه شده خودداری کنید. سعی کنید تا جایی که امکان دارد بیرون غذا نخورید و خودتان در خانه غذاهای سالم و مقوی درست کنید. مصرف مواد غذایی حاوی قند و چربی زیاد را به حداقل برسانید. طوری برنامهریزی کنید که برای غذا خوردن وقت کافی داشته باشید.
۳. بدنتان را هیدراته نگه دارید
همیشه و همه جا میشنویم که باید در طول روز ۷ تا ۸ لیوان آب بنوشیم، اما آیا واقعا هر روز به اندازهی کافی آب مینوشیم؟ جالب است بدانید که ۵۰ تا ۶۵ درصد از بدن انسان از آب تشکیل شده است. این میزان در بعضی از قسمتهای بدن از جمله مغز، قلب و ریهها بیشتر از ۷۰ درصد است. نوشیدن آب به اندازهی کافی یکی از سادهترین کارها برای مراقبت از خود به شمار میرود. همیشه کنار خود یک بطری آب بگذارید تا هر زمان که تشنه شدید، بتوانید بهراحتی تشنگیتان را برطرف کنید.
۴. به اندازهی کافی بخوابید
خوابیدن هم اثرات قابلتوجهی روی سلامت جسم و روح دارد. اگر به اندازهی کافی نخوابید، دچار بیماریهای مختلف میشوید. علاوه بر این خلقخویتان هم تغییر میکند. خوابیدن دستکم ۷ تا ۸ ساعت در شب را جزء اولولیتهای خود قرار دهید. چند راهکار مختلف وجود دارد که به شما کمک میکنند خواب باکیفیتی داشته باشید. اول از همه اینکه دو تا سه ساعت قبل از اینکه بخوابید، چیزی نخورید. اگر معدهتان پر باشد، نمیتوانید خواب خوبی داشته باشید. همچنین واضح است که نباید تا چند ساعت قبل از خواب نوشیدنیها و مواد غذایی حاوی کافئین را مصرف کنید.
سعی کنید دمای اتاق خواب را خیلی زیاد یا خیلی کم نکنید. دوش گرفتن با آب گرم هم میتواند روش خوبی برای افزایش کیفیت خواب باشد. کتاب خواندن قبل از خواب را هم امتحان کنید. مصرف بعضی دمنوشها و نوشیدنیها میتواند به شما کمک کند سریعتر به خواب بروید. حدود یک ساعت قبل از اینکه بخوابید، لوازم الکترونیکی را کنار بگذارید و از بردن تلفن همراه، تبلت و لپتاپ به اتاق خواب خودداری کنید.
۵. به پزشک مراجعه کنید
تمام بیماریها علائم واضحی ندارند. این احتمال وجود دارد که به یک بیماری مبتلا باشید، اما هیچ علامتی نداشته باشید. برای اینکه خیالتان راحت شود سلامتیتان هیچ مشکلی ندارد، برای معاینه به پزشک مراجعه کنید. بدترین کاری که میتوانید در حق خود انجام دهید این است که درد خود را نادیده بگیرید و برای تشخیص و درمان بیماریتان به پزشک مراجعه نکنید.
اگر مدتی است که در قسمتی از بدنتان دچار درد و ناراحتی هستید، اما مراجعه به پزشک را پشت گوش انداختهاید، الان بهترین فرصت است که در راستای خودمراقبتی قدم بردارید و در سریعترین زمان ممکن برای مراجعه به پزشک اقدام کنید. در نظر داشته باشید که بیشتر بیماریها در صورتی که سریع تشخیص داده شوند، قابل کنترل و درمان هستند.
۶. شکرگزاری کردن را یاد بگیرید
برای اینکه بتوانیم طوری که دوست داریم زندگی کنیم، اول از همه باید زندگی خود را دوست داشته باشیم. تحقیقات مختلف به این نتیجه رسیدهاند که شکرگزاری کردن اثرات مثبت زیادی روی سلامت روان دارد.
شکرگزاری کردن یکی از سادهترین و بهترین کارهایی است که میتوانید برای مراقبت از خود انجام دهید. شکرگزاری کردن به شما یاد میدهد روی ویژگیهای مثبت زندگی خود تمرکز کنید. این موضوع به شما یادآوری میکند که با وجود تمام سختیها و مشکلاتی که در زندگی دارید، باز هم نکات مثبتی وجود دارند که میتوانید بابت آنها سپاسگزار باشید.
همین الان به چند چیز مختلف که به خاطر آنها سپاسگزار هستید فکر کنید. هروقت سختیها و مشکلات به شما هجوم آوردند و فکر کردید به آخر خط رسیدهاید، شروع به فکر کردن به نکات مثبت زندگی خود کنید. مطمئن باشید چیزهای مثبت زیادی را پیدا میکنید.
۷. مکمل مصرف کنید
همهی ما برای حفظ سلامتی بدن خود نیاز داریم مکملهای مختلفی را مصرف کنیم. البته قبل از مصرف مکملها حتما باید با پزشک مشورت کنید تا مطمئن شوید خطری سلامتیتان را تهدید نمیکند. در نظر داشته باشید که کمبود ویتامینها و مواد معدنی شما را با مشکلات زیادی مواجه میکند. برای مثال کسانی که دچار کمبود ویتامین B12 هستند، بیشتر از دیگران دچار اضطراب میشوند.
همچنین افرادی که از کمبود ویتامین D رنج میبرند، دچار سردرد و سرگیجه، همچنین عفونتهای مکرر میشوند. اگر علائم خاصی را تجربه میکنید، احتمالا دچار کمبود ویتامینها و مواد معدنی هستید. اول آزمایش دهید. بعد جواب آزمایش را به پزشک نشان دهید تا در صورت نیاز برایتان مکمل تجویز کند.
۸. کودک، همسر و عزیزان خود را بغل کنید
جالب است بدانید که بغل کردن باعث افزایش سطح اکسیتوکسین یا همان هورمون عشق، بالا رفتن هورمون سروتونین (هورمونی که خلقوخو را بهبود میبخشد و منجر به شادی میشود)، تقویت سیستم ایمنی بدن، افزایش عزت نفس، پایین آمدن فشار خون، متعادل کردن سیستم ایمنی بدن و از بین بردن تنش میشود. همانطور که میبیند بغل کردن فواید متعددی دارد. فقط چند ثانیه بغل کردن میتواند حالوهوایتان را تغییر دهد. پس همین الان یکی از عزیزانتان را که کنارتان است در آغوش بگیرید.
۹. مدیتیشن کنید
مدیتیشن را هم میتوانیم از جمله بهترین عادتهای خودمراقبتی بدانیم. اگر تا به حال مدیتیشن نکردهاید، اصلا نگران نباشید. میتوانید در اینترنت ویدئوهای آموزشی را پیدا کرده و بهراحتی مدیتیشن کنید.
۱۰. ورزش کنید
ورزش کردن میتواند تمام انرژیهای مثبت را به سمت شما روانه کند. ورزش کردن به کنترل وزن کمک میکند. انجام تمرینات ورزشی میتواند از اضافه وزن پیشگیری کرده و به حفظ وزن در محدودهی طبیعی کمک کند. میتوانید از طریق ورزش کردن با عارضههای مختلف از جمله سکته، سندرم متابولیک، فشار خون بالا، دیابت نوع ۲، افسردگی، بسیاری از انواع سرطان، آرتریت و… مبارزه کنید. ورزش کردن در بهبود خلقوخو هم مفید است. بعد از یک روز کاری شلوغ و پراسترس میتوانید با ورزش کردن حال خوب را به خود هدیه دهید. ورزش کردن منظم میتواند قدرت عضلانی را افزایش دهد و تحمل درد را زیاد کند. اگر در خوابیدن مشکل دارید، میتوانید با ورزش کردن خواب بهتر را تجربه کنید.
۱۱. پیادهروی کنید
پیادهروی کردن در یک عصر پاییزی همان چیزی است که میتواند حالتان را حسابی خوب کند. به جای اینکه همیشه با ماشین بیرون بروید، تا جایی که میتوانید با پای پیاده به سرکار و مکانهای مختلف بروید. پیادهروی در افزایش گردش خون معجزه میکند؛ بنابراین از انجام آن غفلت نکنید. حتی اگر وقت زیادی ندارید، دست از بهانه آوردن بردارید و چند دقیقه در روز پیادهروی کنید.
۱۲. با کسانی که دوست دارید وقت بگذرانید
وقت گذراندن با خانواده و دوستان صمیمی همان چیزی است که میتواند حال خوب را به بدنتان تزریق کند. مطالعات به این نتیجه رسیدهاند کسانی که ارتباط اجتماعی بیشتری با دیگران برقرار میکنند، خوشحالتر هستند. البته اگر نمیتوانید بهصورت حضوری با دیگران ارتباط برقرار کنید، با آنها تماس تصویری بگیرید و حسابی با هم وقت بگذرانید.
۱۳. به سفر بروید
البته این روزها با توجه به پاندمی کرونا سفر رفتن دشوار شده است. با این حال سفر کردن میتواند باعث دگرگونی حال و هوای شما شود. اینکه از برنامهی روزمرهی خود دور شوید و هیچ برنامهی خاصی برای انجام دادن نداشته باشید، حس خیلی خوبی به شما میدهد. بعد از سفر میتوانید با حس بهتر و انرژی بیشتر از قبل مشغول انجام کارهای خود شوید.
۱۴. یک فعالیت فان انجام دهید
کار دیگری که میتوانید برای خودمراقبتی انجام دهید این است که مشغول یک فعالیت فان و جالب شوید. از انجام چه کارهایی لذت میبرید؟ نقاشی کشیدن، طراحی کردن یا گل خریدن؟ هر کاری که برایتان لذتبخش است را انجام دهید تا احساس خوبی پیدا کنید.
۱۵. به خودتان رسیدگی کنید
به احتمال زیاد شما هم در یوتیوب ویدئوهای زیادی را دیدهاید که در آن افراد یک روز کامل را به خودمراقبتی (Selfcare) میگذرانند و در آن روز حسابی به خودشان میرسند. شما هم بعضی روزها را به مراقبت از خود اختصاص دهید. نوک موهایتان را کوتاه کنید، ناخنهایتان را ترمیم کنید و لاک بزنید، روی صورتتان ماسک بگذارید و هر کار دیگری را که حالتان را خوب میکند انجام دهید.
۱۶. در طبیعت وقت بگذرانید
آرامشی که در طبیعت وجود دارد را در کمتر مکانی پیدا میکنیم. مطالعات مختلف به این نتیجه رسیدهاند که وقت گذراندن در طبیعت خواص متعددی برای سلامتی بدن دارد که از جملهی آنها میتوانیم به کم کردن سطح هورمون استرس به نام کورتیزول اشاره کنیم. از خانه بیرون بروید و خودتان را به دامان طبیعت بسپارید. با پای پیاده روی چمن راه بروید و به چیزهای مثبت فکر کنید.
۱۷. از منفینگری و افراد منفینگر دوری کنید
به هیچ وجه با افراد منفینگر ارتباط برقرار نکنند. این افراد فقط به شما انرژی منفی میدهند؛ بنابراین رفتوآمد با آنها هیچ فایدهای ندارد. زمانی که با افراد منفینگر ارتباط برقرار میکنید، به قول معروف از زندگی سیر میشوید و دیگر هیچ امیدی برایتان باقی نمیماند. به چیزهای منفی فکر نکنید، با افراد منفی در تماس نباشید و فقط با کسانی وقت بگذرانید که سرشار از انرژی مثبت هستند.
۱۸. حمام کنید
حمام کردن با آب سرد در تابستان و آب داغ در زمستان یکی از روشهای خودمراقبتی است که میتواند حالتان را بهطرز چشمگیری خوب کند و به شما احساس سبکی دهد. در پایان روز وقتی کارتان تمام شد و به خانه برگشتید، دوش بگیرید تا خستگی از تنتان خارج شود.
۱۹. دربارهی خودتان تأمل کنید
تأمل دربارهی خود را هم میتوانیم از جمله عادتهای خودمراقبتی بدانیم. از روزمرگی خود فاصله بگیرید و دربارهی زندگی، رفتار و باورهایتان فکر کنید. به بررسی موفقیتها و شکستهایتان بپردازید و ببینید چطور میتوانید از شکستهای خود درس بگیرید. نقاط قوتتان را تقویت کنید و به برطرف کردن نقاط ضعف خود بپردازید. چیزهایی که باید دربارهی خودتان و زندگیتان تغییر دهید را شناسایی کرده و بهطور کلی بیشتر دربارهی خودتان فکر کنید.
۲۰. ذهنتان را تغذیه کنید
یادگیری یک مهارت جدید را شروع کنید. همهی ما باید از ظرفیت شناختی خود بهطور کامل استفاده کنیم. یادگیری همان چیزی است که به ما انرژی و احساس سرزندگی میدهد. در یک کلاس آنلاین شرکت کنید، کتاب بخوانید و به یک پادکست عالی گوش دهید.
۲۱. به دیگران کمک کنید
کمک به دیگران حال بیشتر افراد را خوب میکند. با کمک کردن به دیگران باعث خوشحالی آنها میشوید و در عین حال حالوهوای خودتان هم عوض میشود. نتایج مطالعات نشان میدهند کسانی که در انجام کارهای خیرخواهانه داوطلب میشوند، سالمتر و شادتر هستند.
۲۲. دربارهی مشکلاتتان با یک متخصص حرف بزنید
خودمراقبتی نه تنها شامل مراقبت از جسم، بلکه شامل مراقبت از روح و روان هم میشود. همه چیز را در خودتان نگه ندارید. اگر نمیخواهید دربارهی سختیهای زندگی خود با آشنایانتان صحبت کنید، حتما از یک فرد متخصص کمک بگیرید. نقاب شادی را که همیشه روی صورتتان است بردارید و با خیال راحت با یک مشاور یا روانشناس حاذق صحبت و مشورت کنید. مطمئن باشید با این کار بار سنگینی از دوشتان برداشته میشود.
۲۳. ماجراجو باشید
از نقطهی امن خود خارج شوید، شجاع باشید و خودتان را تغییر دهید. کاری که همیشه از آن میترسیدید را انجام دهید. شاید اولش برایتان سخت باشد، اما مطمئن باشید زمانی که آن را با موفقیت انجام دادید، حس خیلی خوبی میگیرید. اعتماد به نفس داشته باشید و به این اطمینان برسید که میتوانید از پس هر کاری برآیید.
۲۴. دور و اطرافتان را مرتب کنید
خیلی وقت است که گوشهای از خانه یا اتاقتان نامرتب و شلوغ است، اما حوصلهی مرتب کردن آن را ندارید؟ الان که در مسیر خودمراقبتی قرار گرفتهاید، بهترین زمان برای رسیدگی به این کار است. زمانی که از شر نامرتبی و کثیفی محیط اطرافتان خلاص میشوید، ذهنتان آرام میشود و استرستان کاهش پیدا میکند. این همان چیزی است که در خودمراقبتی به دنبال آن هستیم.
۲۵. از تغذیهی روحتان غفلت نکنید
حال روحیتان چطور است؟ آخرین باری که یک کار مثبت در راستای بهبود حال روحیتان انجام دادید کی بود؟ احتمالا حتی یادتان هم نمیآید. سعی کنید با انجام تمریناتی مثل یوگا و مدیتیشن قدم مثبتی در راستای افزایش سلامت روحی خود بردارید.
۲۶. خلاق باشید
همهی ما باید رشد کنیم، از خلاقیتمان استفاده کرده و احساساتمان را بهطور کامل بیان کنیم.
خلاقیت همان چیزی است که میتواند به شما در رشد و پیشرفت شخصی کمک کند. بنابراین به دنبال روشهای مختلف برای به کار بردن خلاقیت خود باشید. برای مثال خلاقانه نقاشی یا عکاسی کنید.
۲۷. با خودتان صادق باشید
۲۸. یک مرز سالم تعیین کنید
داشتن عزتنفس و اعتمادبهنفس برای داشتن یک زندگی سالم و شاد ضروری است. باید در زندگیتان مرزهایی را تعریف کنید و به هیچ وجه از این مرزها عبور نکنید. باید بدانید که چه چیزهایی را قبول میکنید و چه چیزهایی را قبول نمیکنید. باید شناسایی کنید کجای زندگیتان مشکل دارد و شرایط را برای شما سخت کرده است. اگر دلتان نمیخواهد کاری را بکنید، خیلی ساده از انجام آن خودداری کنید. با همیشه بله گفتن شرایط را برای خودتان دشوار نکنید و خودتان را رنج ندهید. به محدودیتها و مرزهای خود احترام بگذارید تا دیگران هم همین کار را انجام دهند.
۲۹. ذهنتان را منحرف کنید
فرار از واقعیت نباید تبدیل به عادت همیشگی شود، اما گاهی اوقات میتوانید برای مراقبت از جسم و روح خود از واقعیت دوری کرده و ذهنتان را منحرف کنید. فراموش کردن واقعیت به شما در بازیابی انرژی کمک میکند. بعضی از افراد آنقدر مشغول کار کردن میشوند که هنگام استراحت کردن احساس گناه میکنند. این افراد فکر میکنند باید همیشه مشغول کاری مفیدی باشند و نباید زیاد استراحت کنند. این طرز فکر اثرات مخربی روی سلامت روحی شما میگذارد. اگر شما هم چنین طرز فکری دارید، ذهنیت خود را تغییر دهید. بدون اینکه احساس بدی داشته باشید، به اندازهی کافی استراحت کنید، فیلم ببینید، کتاب بخوانید و بخوابید.
۳۰. با خودتان مهربان باشید
در حق دیگران مهربانی میکنید، اما با خودتان نامهربانترین هستید و هیچوقت به خودتان رحم نمیکنید؟ این کار یکی از بدترین کارهایی است که میتوانید در حق خود انجام دهید. مهربان بودن با خود یکی از شکلهای خودمراقبتی به شمار میرود. با خودتان به اندازهای که با دیگران مهربان هستید، رئوف و مهربان باشید. به جای اینکه همیشه خودتان را نقد و سرزنش کنید، هر وقت به موفقیتی دست پیدا کردید، یک جشن کوچک یک نفره بگیرید و خودتان را تشویق کنید. به خودتان سخت نگیرید و خود را دوست داشته باشید.
بهانه آوردن ممنوع!
هنگامی که میخواهید در مسیر خودمراقبتی قدم بردارید، باید دست از بهانه آوردن بردارید و به این باور برسید که مراقبت از خود برای سلامت جسم و روح شما ضروری است. در ادامه به رایجترین بهانهها اشاره کردهایم که افراد برای اجتناب از مراقبت از خود به کار میگیرند.
۱. من وقت این کارها را ندارم
قبول کنید که انجام تعداد خیلی زیادی از کارهایی که در بالا نام بردیم، وقت خیلی کمی از شما میگیرند. بنابراین زمانبر بودن آنها را بهانه نکنید. صادقانه جواب این سؤال را دهید:«هر روز چند ساعت در فضای مجازی یا جلوی تلویزیون وقت میگذرانید؟» مطالعات به این نتیجه رسیدهاند که افراد در روز بیشتر از چهار ساعت تلویزیون تماشا میکنند و بیش از دو ساعت در فضای مجازی وقت میگذرانند! پس نتیجه میگیریم که وقت دارید، اما نمیخواهید آن را صرف مراقبت از خودتان بکنید.
انجام بخش زیادی از این کارها فقط ۳۰ دقیقه از ۲۴ ساعت شبانهروز از شما وقت میگیرد. تعدادی از این کارها مانند نفس کشیدن، نوشیدن یک لیوان آب بیشتر در طول روز، مهربان بودن با خود و… هیچ زمانی از شما نمیگیرند. بنابراین برای بهبود سلامت جسمی و ذهنی خود حتما این عادتها را در خود تقویت کنید.
۲. من به این کارهای لاکچری احتیاج ندارم
مشکلی که وجود دارد این است که متأسفانه بسیاری از افراد خودمراقبتی را یک کار لاکچری میدانند که مخصوص افراد بیکار است. به این حرف ما اطمینان کنید که اگر الان از خودتان مراقبت نکنید، یک روز که خیلی دیر شده پشیمان میشوید. این موضوع باعث میشود مجبور شوید در آینده وقت و هزینهی زیادی را برای سلامتی خود صرف کنید، ولی آن موقع کار از کار گذشته است.
۳. خیلی خسته هستم و حوصلهی انجام این کارها را ندارم
زمانی که از سرکار برمیگردید، حوصلهی اینکه کتاب بخوانید یا یک کار خلاقانه انجام دهید را ندارید. اگر اینطور است، هیچ ایرادی ندارد. در عوض برای مدتی چرت بزنید. این کار هم نوعی خودمراقبتی به شمار میرود. شما در طول روز تلاش زیادی کردهاید، پس الان که به خانه آمدهاید و حسابی خسته هستید، لیاقت این را دارید که یک ساعت چرت بزنید. زمانی که از خواب بیدار شوید، انرژیتان حسابی افزایش پیدا میکند.
۴. این کارها خیلی سخت هستند
افراد به بهانهی اینکه انجام کارهای مربوط به خودمراقبتی دشوار هستند، وارد این مسیر نمیشوند، اما همانطور که در بالا اشاره کردیم، انجام این کارها سادهتر از آن چیزی است که شما تصور میکنید.
سخن آخر
برای اینکه پدر، مادر، خواهر، بردار، کارمند و… بهتری باشید، باید انرژی داشته باشید، به خودتان برسید، سالم باشید، استرستان را کاهش دهید و در یک کلام به فکر خودتان باشید. میتوانید از طریق خودمراقبتی به بهبود حال جسمی و روحی خود کمک کنید. البته نباید به خودمراقبتی بهعنوان یک وظیفه و کار اجباری نگاه کنید، بلکه باید آن را فرصتی برای افزایش سلامت جسم و روح خود تلقی کنید. از آنجایی که مراقبت از خود نقش مهمی روی بدن و ذهن دارد، در مقالهی امروز دیجیکالا مگ ۳۰ عادت مفید در این راستا را معرفی کردیم. انجام تعداد زیادی از این تمرینها یا وقت خیلی کمی از شما میگیرد یا هیچ وقتی از شما نمیگیرد. بنابراین به جای بهانه آوردن، از همین امروز چند نمونه از تمرینهایی که در این مقاله نام بردیم را انجام دهید. در بخش کامنتها به ما و مخاطبان دیگر بگویید که برای مراقبت از خود چه کارهایی انجام میدهید؟